Poniżej omówię chronologicznie pięć pokoleń i dwa mikropokolenia. Przedziały czasowe przyjmuję umownie – tak naprawdę nie da się zdefiniować pokolenia co do roku. W projektowaniu metryka nie jest najważniejsza, o czym za chwilę sam się przekonasz. 

Baby Boomers (1940–1960) 

Zacznijmy od najstarszej ze wspomnianych wyżej grup – Baby Boomers. To osoby, które urodziły się między 1940 a 1960 r., mają więc powyżej 60 lat. Seniorzy, tak jak inni, lubią czytać i być na bieżąco. Projektując dla nich, staraj się robić to w taki sposób, aby nie poczuli się wykluczeni z życia. To nieprawda, że Internet jest tylko dla młodych. Owszem, starsze pokolenie często korzysta na tym polu z pomocy dzieci i wnuków, by zainstalować aplikację. Tak jak wszyscy lubi jednak „być w temacie” i korzystać z cyfrowych udogodnień. 

Niemniej seniorzy nie robią tego dla zabawy, ale po to, by pozyskać przydatne i wartościowe informacje. Gdy znajdą aplikację, która spełnia ich oczekiwania, pozostają wobec niej lojalni. Nieufnie podchodzą do zmian i eksperymentów. Wychowali się na książkach, dla wielu z nich czytanie to stały element życia. Są aktywnymi użytkownikami Internetu, a ich świadomość na temat korzyści z bycia w sieci jest coraz większa. Ten trend będzie się tylko nasilał.

Projektujesz platformę cyfrową przyjazną seniorom?
Oto wskazówki: 

1. 1. Starsi ludzie bardzo często mają kłopoty ze wzrokiem i słuchem. Zapewnij im dostępność w tych wymiarach. Wszędzie tam, gdzie podane są rozmiary klikalnych elementów UI, traktuj je jako minimum. Warto też pomyśleć o możliwości odtwarzania transkrypcji tekstu w postaci dźwięku.
   2. Stopień pisma powinien mieć co najmniej 16 pikseli. Pozwól użytkownikom samodzielnie go dostosować. 
   3. Fonty bezszeryfowe podnoszą czytelność na ekranie i są bardziej akceptowalne. Fonty szeryfowe są korzystniejsze dla długich tekstów drukowanych (np. w książkach i prasie). 
   4. Przed publikacją strony lub aplikacji webowej przetestuj ją za pomocą czytnika ekranu.
   5. Wraz z wiekiem pogarsza się motoryka. Ręce nie są już tak sprawne, pamiętaj więc o większym buttonie, min. 44×44 pixels na iPadzie. Powiększ też linki, by łatwiej się w nie klikało. 
   6. Zapomnij o skomplikowanych gestach, które wymagają użycia więcej niż dwóch palców. Prosty ruch poziomy, pionowy lub po przekątnej jest w porządku, ponieważ są one dla człowieka naturalne.
   7. Baby Boomers piszą na telefonie wolniej i zazwyczaj używają do tego jednej ręki. Wynika to z przyzwyczajeń, nie braku umiejętności.
   8. Stwórz prostą mapę interfejsu użytkownika, łatwą do zrozumienia i zapamiętania. Seniorzy nie mają już tak dobrej pamięci i koncentracji.
   9. Używaj bardziej intuicyjnych elementów interfejsu, jasnych sformułowań i wskazówek pomocnych w korzystaniu z produktu cyfrowego.
   10. Unikaj dzielenia zadań na wiele ekranów, jeśli wymagają one zapamiętania poprzednich działań. Podczas dłuższych zadań jasno informuj o postępach i przypominaj o celach.
   11. Zminimalizuj liczbę animacji i ruchów, które mogą rozpraszać uwagę. 
   12. Z wiekiem pogarsza się percepcja kolorów. Stosuj większe poziomy jasności barw, by użytkownik poprawnie je rozróżniał. Dla seniorów odcienie niebieskiego mogą wydawać się wyblakłe. Niebieskie elementy potencjalnie zmniejszają kontrast. 
   13. Dodaj napisy, gdy zawartość wideo lub audio ma podstawowe znaczenie dla wygody użytkownika. Ikony powinny być oznaczone tekstem.
   14. Nie polegaj na SMS-ach, aby przekazywać istotne informacje. Dla przedstawicieli tej generacji ważne są spotkania na żywo. 
   15. Starsi ludzie urodzili się w czasach, gdy nie było komputerów. Nie mają takiej wiedzy jak ja i Ty. Uczą się często od swoich dzieci i wnuków, zatem to do młodszych a nie do seniorów, kieruj informacje, jak zainstalować aplikację i jak z niej korzystać. Baby Boomers, mimo że nie instalują aplikacji sami, lubią otrzymywać informacje z instrukcją użytkowania. Chcą wiedzieć, jak przejść proces instalacji. Niektóre aplikacje wiążą się z kluczową potrzebą, np. badaniem pulsu. Jeśli instrukcja nie jest jasna, użytkownik nie przejdzie do następnego kroku. 
   16. Starsi ludzie mają pod pewnymi względami krytyczne nastawienie do urządzeń i aplikacji mobilnych. Nie ufają kontroli bezpieczeństwa i prywatności, zwłaszcza jeśli chodzi o finanse i sprawy związane z bliskimi. W grupach społecznościowych, jeśli do nich należą, dzielą się informacjami tylko w gronie bliskich im osób – rodziny i przyjaciół. Dlatego nie proś o zbyt wiele uprawnień. 
   17. Nie bój się długiego tekstu i głębokiej treści, ale też nie przesadzaj z eksperymentami na stronie. Prosty, funkcjonalny i minimalistyczny styl w zupełności wystarczy.

        

Pokolenie X (1961–1980) i mikropokolenie Xennials (1976–1985)

Po Baby Boomers nadeszło pokolenie X, czyli osoby urodzone od połowy lat 60. do połowy lat 80. Jest to dość zróżnicowana grupa i warto wyróżnić w niej pewną podgrupę – mikropokolenie Xennials. Źródła często o nim zapominają, ale różnice są znaczące. Osoby, który obecnie mają od 35 do 44 lat (Xennials), radzą sobie o wiele lepiej z nowymi technologiami. Pod tym względem bliżej im do pokolenia Y. Mają większą łatwość w odnajdywaniu się w sieci i są bardziej elastyczni niż ich rodzice. 

Jeśli w swoim otoczeniu spotkasz ludzi w tym wieku, którzy zajmują się UX/UI, musisz wiedzieć, że to prawdziwe skarby! Żywe biblioteki. To osoby, które wychowały się w czasach przemian. 

Pamiętają doskonale zmartwienia i troski pokolenia Baby Boomers. Znają ich historię, bo przeżywali ją wspólnie. W wieku około 10 lat dostali swój pierwszy komputer, uczyli się języków obcych, wyjeżdżali za granicę. Dorastali już w rzeczywistości znanej pokoleniu Y. Są rodzicami generacji Z, co czyni ich tłumaczami międzypokoleniowymi. 

Pokolenie X to grupa osób, które bardzo cenią sobie głębokie relacje. Nie wchodzą w aplikacje czy strony internetowe bez widocznego celu i rzeczywistej potrzeby. Szukają informacji i narzędzi, które rozwiążą problem. W mediach społecznościowych pojawiają się rzadko – jeśli publikują jakieś treści, to tylko prywatnie (w gronie znajomych i bliskiej rodziny). Nie dają wiary niesprawdzonym informacjom – liczą się dla nich fakty. Niechętnie podchodzą też do zmian i eksperymentów. Od smartfonów wolą komputery, jednak za najlepszy uznają kontakt osobisty. 

Grupa ta jest zwykle ignorowana, ale należą do niej ludzie, którzy rozumieją wartość zaangażowania użytkowników i doświadczenia z marką, produktem lub klientem. Potrafią docenić moc social media i sprawnie zaplanować marketing. To eksperci, którzy szukają wiedzy w książkach i filmach na YouTube.

Projektujesz dla pokolenia X?
Oto wskazówki: 

1. 1. Kieruj się zasadami tworzenia dla Baby Boomers – zadbaj o widoczność tekstu i równowagę elementów na stronie. Ale bez przesady. Pamiętaj, granice są płynne! Im starszy użytkownik, tym bardziej powinieneś uwzględniać wytyczne projektowania dla seniorów.
   2. Spraw, aby strony były dobrze widoczne i estetyczne, proste w obsłudze i minimalistyczne. 
   3. Tekst powinien być duży i czytelny, a linki łatwe do kliknięcia. Nie bój się długiego tekstu i głębokiej treści. 
   4. Ograniczaj animacje lub ruchy, które mogą rozpraszać uwagę.
   5. Twórz prostą mapę interfejsu użytkownika. Powinna być przystępna w rozumieniu. 
   6. Unikaj dzielenia zadań na wiele ekranów, jeśli wymagają one pamięci poprzednich działań. Podczas dłuższych zadań jasno informuj o postępach i przypominaj o celach.
      

       

Pokolenie Y (1981–2000) i częściowo Xennials 

Y to „cyfrowi tubylcy” (ang. digital native), ludzie, którzy urodzili się w czasie wielkich przemian technologicznych. Dla tego pokolenia wartością jest tworzenie społeczności, wpływ na środowisko naturalne, a także zachowanie równowagi między życiem zawodowym i prywatnym. Oczekują autentyczności, która pozwoli im na samorealizowanie. Milenialsi (nazwani tak, ponieważ zaczęli wchodzić na rynek pracy na przełomie dwóch tysiącleci [ang. millenium]) byli lub są bardzo zaangażowani w testy użyteczności, analizy psychologiczne, ergonomię czy IT. 

Osoby urodzone od początku lat 80. do końca XX wieku przede wszystkim cenią wiedzę i rozwój. Nieustannie się kształcą, opierając się przy tym na współpracy w grupie. Co ważne, nie wyobrażają sobie pracy ani nauki bez połączenia z Internetem. Podczas realizowania projektu zwracają dużą uwagę na relacje partnerskie i niezależność. Świetnie poruszają się w środowisku aplikacji i mediów społecznościowych. 

To pokolenie uważa postęp technologiczny za istotną część życia przyszłych generacji, dlatego zawsze jest gotowe do pracy nad jego rozwojem. Millennials lubią szybkie i nowoczesne aplikacje z dobrze zaprojektowanym interfejsem. Z łatwością nawiązują kontakty na skalę globalną. To ludzie, którzy kształtują biznes. 

Wiele osób uważa, że ambicja i wysoka samoocena pomagają im w karierze. Jednak w pokoleniu Y dochodzi często do nadmiernej koncentracji na poczuciu własnej wartości. Czasem może się to stać dla nich niebezpieczne. Są bardzo skupieni na sobie, własnych celach, wszystko chcą robić po swojemu. Niekiedy trudno im spojrzeć na świat z perspektywy drugiego człowieka. Ma to też swoje odbicie w designie. Projekty dla tej grupy wiekowej z jednej strony mają być niezwykłe, oryginalne, a z drugiej spełniać ich wysokie oczekiwania, być funkcjonalne i dostępne online. 

Projektujesz dla pokolenia Y (i częściowo dla Xennialsów)?
Oto wskazówki: 

1. 1. Milenialsi chcą czuć się związani z marką. Wszystko, co robisz online (od strony internetowej po obecność na Instagramie), pozwala jasno zdefiniować ofertę wartości i konsekwentnie propagować misję marki na różnych platformach. Nie zapomnij więc o portalach społecznościowych.
   2. Optymalizuj pod kątem urządzeń mobilnych. Pod każdym względem. Najlepiej zaprojektuj aplikację, którą z łatwością można odczytać na telefonie. Dlaczego to takie ważne? Telefon jest zawsze w zasięgu ręki milenialsów. Wszystkie ważne sprawy (od płatności, przez zakupy w sieci, po aplikacje do zabawy i nauki) mogą załatwić „tu i teraz”. 
   3. Zawsze dbaj o kontakt z użytkownikiem, tworząc jak najwięcej „punktów stykowych”. Świetną opcją jest czat online lub SMS. Może on wtedy zadać pytania lub rozwiać wątpliwości, a pomoc jest natychmiastowa.
   4. Wyraźnie określ cele, wskazówki i instrukcje. 
   5. Upewnij się, że strony i aplikacje mobilne szybko się ładują. Jeśli użytkownik będzie czekał zbyt długo, opuści Twój produkt. 
   6. Ogranicz warstwy nawigacji, aby utrzymać zaangażowanie użytkowników w witrynie.
   7. Stwórz prostą i dostępną mapę interfejsu użytkownika (UI). 
   8. Użyteczność i dostępność są kluczowe, ale to nie znaczy, że strona ma być nudna! 
   9. Milenialsi wolą tekst od elementów wizualnych. Twórz krótkie i rzeczowe teksty. Zrezygnuj ze zdań wielokrotnie złożonych. Wartość treści jest najważniejsza. Elementy wizualne powinny być atrakcyjne i niebanalne. Pokolenie Y ma wysokie poczucie gustu. 
   10. Zachowaj minimalistyczny i podstawowy wygląd strony/aplikacji. Daj użytkownikom to, czego potrzebują do wykonania zadań, np. zakupu. Dzięki temu masz pewność, że będą mogli wrócić do Twojej witryny i efektywnie z niej korzystać. Zmniejszasz też obciążenie poznawcze – odwiedzający będą w stanie dokończyć to, co robili, i zrealizować cel strony mobilnej. 
   11. Badania i analizy są mniej ważne niż szybkość dotarcia do informacji. Twórz intuicyjne, łatwe w obsłudze menu. 
   12. Zawsze projektuj tak, aby użytkownicy mogli wchodzić w interakcje z ekranami za pomocą gestów. Trudności z trafieniem w zbyt małe przyciski jest frustrujące nawet dla tej grupy wiekowej.
   13. Unikaj pop-upów. Dla użytkowników wyskakujące okienka są irytujące, rozpraszają i przeszkadzają w czytaniu. Zamiast tego wolą model członkostwa. Nie lubią też reklam banerowych i głośnych materiałów marketingowych wideo, które zakłócają wrażenia. Przejrzysty interfejs na stronie – klucz do sukcesu.
   14. To pokolenie jest nastawione na samodzielność, lubi wyszukiwać wiedzę, mieć kontrolę i zasoby, które są dostępne zawsze, na wyciągnięcie ręki.
   15. Zachowaj uwagę milenialsów. Mają zwykle krótki okres koncentracji, ponieważ dorastali online – są przyzwyczajeni do szybkiego i łatwego znajdowania rozwiązań swoich problemów. Musisz mieć pewność, że Twoja witryna zaspokoi to pragnienie natychmiastowej satysfakcji. Nie twórz strony docelowej, która jest wypełniona dynamiczną treścią, a więc wolno się ładuje. Unikaj gęstych fragmentów tekstu. Zamiast tego twórz strony docelowe, które jasno i zwięźle określają, co robisz, i zapewniają użytkownikom prostą ścieżkę.
       

        

Pokolenie Z (2001–2015) i mikropokolenie YZenials (1996–2005)

Pokolenie Z to ludzie urodzeni między 2001 a 2015 rokiem, czyli aktualnie w wieku 5–19 lat. Mówi się o nich „pokolenie instant”, bo chcą, by wszystko było natychmiast. Jak zupka chińska. Najpierw zajmiemy się starszą grupą. Należy omawiać je oddzielnie, w końcu dzieci mają inne potrzeby. 

YZeninials to dzisiejsze nastolatki i młodzi wkraczający w dorosłość. Rodzice stawiali ich potrzeby w centrum uwagi. W przeciwieństwie do generacji Z dorastali bez szybkiego Internetu i wszechobecnego Wi-Fi. Z kolei media społecznościowe przyjęli naturalniej niż generacja Y. Ich poczucie wartości określa „selfie”. Lubią uwagę „społecznościówek” (bardzo!), ale bardzo ostrożnie podchodzą do tego, co mówią w Internecie. 

Z oraz Y łączy ich działanie w grupie – chęć wspólnego rozwiązywania problemów i zajmowania się sprawami społecznymi, np. zmianami klimatu, realizacją programu zrównoważonego rozwoju czy domaganiem się autentycznego i przejrzystego przywództwa. Jednocześnie, podobnie jak pokolenie Z, wybierają taką pracę (czy kierunek kształcenia), która będzie dostosowana do ich indywidualnego celu życiowego. 

Nastolatki i młodzi muszą nadążać za technologią – to wśród nich jest najbardziej popularna. Wprowadzają ją do świata przyjaciół, rodziny i znajomych. Relacje interpersonalne online są dla nich bardzo ważne, podczas gdy pokolenie Y lubi interaktywność tylko wtedy, gdy służy konkretnemu celowi i wspiera ich bieżące zadanie. 

Z jest jedną z najbardziej podzielonych grup wiekowych. To, jak jej przedstawiciele się zachowują, zależy w dużej mierze od „spadku po rodzicach” – kultury, wychowania i zasobów. W ich odczuciu świat jest globalną wioską. Podróże, choćby „na drugi koniec świata”, są fascynujące. 

To pokolenie otwarte i wielozadaniowe, tzw. generacja multitasking. W jednej chwili potrafią śledzić kilka aukcji, dyskutować na czacie i oglądać film. Wszystkie aplikacje opanowują błyskawicznie, są wielojęzyczni i wielokulturowi. Najważniejsza rada dla projektantów aplikacji mobilnych: użytkownicy z pokolenia Z mają wysokie oczekiwania i mało uwagi. Nie mają cierpliwości do niezdarnych interfejsów ani długiego czasu ładowania się stron. To pokolenie obrazkowe. 

Projektujesz dla nastolatków i młodych?
Oto wskazówki: 

1. 1. Zastosuj szczególnie metodyczne podejście i szukaj informacji. 
   2. Mów ich językiem. Pamiętaj o poczuciu humoru. Ich humoru. To pokolenie używa zupełnie nowych form komunikacji, np. krótkich i zabawnych filmików na Tik-Toku.
   3. Generacja Z jest na żywo w Internecie. Aplikacje też testuj na żywo. 
   4. Pamiętaj, że bardziej niż opiniom recenzentów ufają temu, co powiedzą znajomi.
   5. Unikaj niepotrzebnego umieszczania reklam. Wklej je tylko wtedy, gdy masz pewność, że jest to korzystne. 
   6. Użyj technologii, aby osiągnąć społeczne cele nastolatków. 
   7. Utrzymaj interfejs w czystości (czynnik wspólny dla wszystkich grup wiekowych).
   8. Treść graficzną stawiaj ponad tekstową. Nastolatki i młodzi nie lubią czytać zbyt wiele. Komunikaty powinny być krótkie i proste, najlepiej w formie filmu lub samego audio. Nie używaj jednak nadmiernie animacji i dźwięku. 
   9. Upewnij się, że treść jest pragmatyczna, powiązana, uproszczona. Powinna wyglądać na młodą i świeżą. 
   10. Daj użytkownikom możliwość jak najszybszej interakcji. Czaty, boty, VR są mile widziane. Ale to nie wszystko! Eksperymentuj. Baw się. Przede wszystkim nie zanudzaj.
       

        

Pokolenie Z: małe dzieci (2010–2015) 

Małe dzieci są szczególną grupą. Lubią badać i doświadczać, nie mają konkretnego celu do zrealizowania. Dlatego UX dla małych dzieci daje nam swobodę angażowania ich poprzez eksplorację i interakcję. Skierowane do nich aplikacje powinny przynosić z jednej strony wartości edukacyjne, z drugiej angażować w interesującą przygodę. 

Podobnie jak w przypadku Baby Boomers, małe dzieci nie mają jeszcze rozwiniętej motoryki i wciąż kształtuje im się wzrok. Ich zainteresowanie stroną czy aplikacją trwa tylko kilka minut. Są stale w ruchu. Pozwól im się bawić. 

Projektujesz dla małych dzieci?
Oto wskazówki: 

1. 1. Zachowaj porządek w interfejsie użytkownika: minimalna liczba elementów i łatwe mapy.
   2. Zastosuj ikonografię, aby odnosić się do znanych doświadczeń i współgrać z nimi.
   3. Używaj żywych i ekscytujących kolorów, palet, motywów. 
   4. Unikaj reklam, które tylko rozpraszają. Koniecznie sprawdzaj najnowsze regulacje prawne w tym zakresie, ale materiały marketingowe kieruj raczej do rodzica.
   5. Połącz swój ekran ze znanymi postaciami z telewizji, filmów, komiksów. 
   6. Dobrym pomysłem jest dołączenie jednominutowych gier edukacyjnych. 
   7. Wzmacniaj swoje działania poprzez emocje.
   8. Dzieci są szczególnie wrażliwe na bodźce. Rozważ użycie animacji, dźwięku, wideo, ilustracji, jednak pamiętaj, że oddziałują one ze zdwojoną siłą. Mali użytkownicy nie odróżniają dobra od zła, rzeczywistości od fikcji – projektuj odpowiedzialnie! 
   9. Dzieci bardzo krótko potrafią wytrzymać na jednej stronie, są bardzo kreatywne. W miarę możliwości projektuj stronę tak, jakby była placem zabaw. Pozwól im decydować. 

Tworząc artykuł i infografikę, bazowałam na: 

• [b.a.], Kto ma smartfona i co jest w nim najważniejsze?
• Ł. Majchrzyk, Raport GUS 2019: Jak Polacy korzystają z internetu? 

¹ To bardzo szeroki temat, dlatego nie będę go tutaj pogłębiać, niemniej zachęcam do zapoznania się z nim na własną rękę.