Wydawać się może, że największe wyzwanie stanowi w takiej sytuacji język. Rzeczywiście, bez znajomości angielskiego efektywny udział w projekcie wydaje się niemożliwy. Co ważne, aby wnieść do niego realną wartość, nie wystarczy rozumieć drugiej osoby. Trzeba być w stanie aktywnie zabierać głos w dyskusjach projektowych, uzasadniać swoje stanowisko, argumentować i przekonywać. Na to trzeba się przygotować i to warto ćwiczyć: prezentowanie w atrakcyjny sposób i uzasadnianie swoich rozwiązań projektowych.

Podczas pracy w międzynarodowym środowisku zdarzają się jednak i takie sytuacje, kiedy część prac odbywa się w języku dla nas niedostępnym. Kilkudniowe warsztaty po węgiersku, przedstawianie konceptów po hiszpańsku, nagłe wstawki w dyskusji po niemiecku czy rosyjsku. To wszystko przykłady z życia wzięte. Sprawdza się przede wszystkim jasne komunikowanie możliwości i oczekiwań. Jaka jest Twoja funkcja na tym spotkaniu? Czego zespół od Ciebie oczekuje? Jeśli uczestnictwa w dyskusji – jasno sygnalizuj potrzebę tłumaczenia. Zadawaj pytania, parafrazuj, upewniaj się, że Twoja tłumaczka, którą często będzie koleżanka z grupy, sama dobrze rozumie i przekazuje Ci sens. Jednak nie zawsze słowa są najważniejsze. Nie rozumiejąc ich, masz większą wrażliwość na sygnały niewerbalne. Obserwuj, co się dzieje, jak angażują się i reagują poszczególne osoby. Bardzo prawdopodobne, że dostrzeżesz to, co dla innych pozostanie „przezroczyste”, na przykład szybko zidentyfikujesz rozmówczynię, która swoimi uwagami zabija rozwój pomysłów albo zauważysz, że jeden z zespołów warsztatowych pracuje mniej efektywnie i wymaga wsparcia. Dziel się swoimi obserwacjami na temat procesu, mogą być one niezwykle wartościowe niezależnie od sensu wypowiadanych słów.

Te potrafią być zresztą zwodnicze również wtedy, kiedy wydają się całkiem zrozumiałe. Praca zespołowa dla Amerykanek może oznaczać, że współtworzymy te same materiały, a dla Niemek – że dzielimy się komplementarnymi zadaniami. Prosząc o feedback, od współpracownic anglosaskich usłyszymy wyłącznie komplementy, od tych geograficznie bliższych nam – raczej wskazanie „obszarów do rozwoju”.

A zatem sama znajomość języka to nie wszystko. Upewniajmy się, jak rozumiemy różne pojęcia, jakie założenia przyjmujemy i co oznaczają poszczególne komunikaty. Pozwoli to uniknąć dysonansu poznawczego podobnego do tego, który stał się udziałem naszych designerek, otrzymujących entuzjastyczny feedback od amerykańskiego zespołu, a następnie obserwujących, jak cały ich projekt jest wywracany do góry nogami. To, co dla polskich projektantek było oczywistym sygnałem niedoskonałości ich pracy, dla Amerykanek znakiem, że ich praca ma ogromny sens, bo staje się ważnym etapem popychającym projekt na drodze kolejnych iteracji.